درب ضد انفجار

• درب ضد انفجار طبق استاندارد باید قادر به مقاومت در برابر انفجارهای لحظه ای بالا و نیروهای دیگر مانند قطعات انفجاری هستند و پس از وقوع حادثه قابل استفاده می مانند که می بایست چون زمان انفجار غیر قابل پیش بینی است به عملکرد بسته شدن خودکار مجهز باشند؛ دربهای ضد انفجار می توانند در برابر امواج انفجار، قطعات و ورود گازهای سمی محافظت کنند، درب ضد انفجار یا Blast Doors اصولا برای جلوگیری از پیشروی انفجار ساخته می شوند و می توانند از ورود و خروج دود و مواد سمی ناشی از انفجار نیز جلوگیری نمایند، نوع ساخت درب ضد انفجار باید به گونه ای باشد که نیاز به حداقل خرابی و تعمیرات را داشته باشد درب ضد انفجار جهت پالایشگاه ها، پتروشیمی ها، مکان‌هایی که مواد منفجره نگهداری می شود و اماکن نظامی استفاده می شود؛ درب ضد انفجار از ورق فولادی با ضخامت ۶ تا ۱۰ میلیمتر و شاسی کشی داخلی با استفاده از ناودانی، نبشی و پروفیل و همچنین پشم سنگ با دانسیته بالا و سایر مواد درون در درب ضد انفجار ساخته می شود؛ و در بین دو محل که دیوارهای مستحکم دارند  و احتمال انفجار وجود دارد نصب می گردد؛ درب ضد انفجار وظیفه دارد تا جلوی موج و شوک اولیه حاصل از انفجار را گرفته و برای چند میلی ثانیه به خود جذب کند تا از شدت انفجار و خسارت به مکانهای دیگر جلوگیری شود، همچنین از سرایت آتش و دود به سایر مکانها نیز جلوگیری می کند.

• درب ضد انفجار چیست؟

درب ضد انفجار از ورق فولادی مستحکم و ضخیم با طراحی خاص و مواد مختلفی در درون درب ضد انفجار برای مقابله با موج و فشار و دود ناشی از انفجار برای محافظت از افراد و اموال تولید می شود درب ضد انفجار طوری طراحی شده‌ که قادر به تحمل فشار انفجاری با مقداری حداقل ۲۰ کیلو پاسکال و یا بین ۲۰ پوند در فوت مربع (psf) تا ۹۰ پوند در اینچ مربع (psi) است. آنها در حالت های درون و بیرون باز شدن تولید و آزمایش می شوند.
درب ضد انفجار جهت جلوگیری از شوک و امواج حاصل از انفجار از ورق فولاد با ضخامت ۶ تا ۱۰ میلیمتر و شاسی ترکیبی از ناودانی و پروفیل های فولاد ساخته می شود، در درون درب از پشم سنگ با دانسیته بالا و سایر مواد استفاده می گردد و  با ساب فریم آن توسط لاستیک های دود بند هوابندی می گردد و بایستی توسط تیمی مجرب در دیواری که مقاومت کافی در برابر انفجار دارد نصب گردد زیرا نصب درب ضد انفجار به تنهایی نمی تواند جلوی موج حاصل از انفجار را بگیرد بلکه دیوارهایی که درب ضد انفجار روی آن نصب می گردند نیز بایستی دارای مقاومت بالا باشند که بهتر است دیوارها از بتون مسلح با ضخامت بالا باشند تا به خوبی بتوان انفجار را کنترل نمود. درب ضد انفجار اغلب ضخامت و وزن بیشتری نسبت به درب های غیر ضد انفجار مثل درب ضد حریق دارند . درب ضد انفجار در برابر انفجار به طوری طراحی شده‌اند که تاثیرات یک بمب با وزن ۵۰۰ پوند در فاصله ۱۰۰ فوت (۳۰ متر) را مقاومت کنند.
موثرترین درب ها و پنجره های ضد انفجار از مواد قوی و انعطاف پذیر مانند پلاستیک پلی کربنات ساخته شده است. پلی کربنات تقریباً ۳۰ برابر مقاومت ضربه نسبت به آکریلیک دارد.
برای اینکه درب ضد انفجار موثر باشد، درب و ساختمان باید یک سیستم درجه آزادی تکی (SDOF) باشند.

ASTM F2247 یک روش تست استاندارد برای درب های فلزی است که در کاربردهای مقاومت درب ضد انفجار استفاده می شود. روش آزمایش از روش بار استاتیکی معادل برای آزمایش فشار انفجار و خواص ساختاری درب استفاده می کند.

• ASTM F2247 دارای دو دسته پاسخ است:
• دسته یا رده اول: بدون تغییر شکل دائمی به نمونه و درب کاملاً قابل استفاده است.
• دسته یا رده دوم: تغییر شکل دائمی قابل اندازه گیری وجود دارد، اما درب قابل اجرا است.

درب های ضد انفجار برای محافظت در برابر خطرات ناشی از انفجار یا فشار برنامه ریزی شده یا تصادفی طراحی شده اند. آنها برای ساختمان هایی در محیط های خطرناک یا بالقوه انفجاری مناسب هستند.

سایر روشهای تست معمولاً مشخص شده برای دربهای ضد انفجاری عبارتند از: ASTM F2927، ASTM F1642.

UFC 4-010-01 یکی از مشخصات اولیه مورد نیاز برای تمام ساخت و سازهای مرتبط با وزارت دفاع است.

• عوامل حیاتی در تعیین مجموعه درب ضد انفجار و بادهای شدید برخی از ساختمان ها و فضا ها به دلیل ماهیت عملکرد خود، مستعد انفجار هستند. انفجار ها ممکن است قابل پیش بینی باشند، مثلاً در یک محیط آزمایشگاهی، جایی که انفجار ها عمداً ایجاد می شوند. هنگامی که پالایشگاه های گاز، ذخیره سازی مواد شیمیایی، یا تأسیسات تولیدی به طور غیر منتظره ای منفجر می شوند یا در صورت حمله تروریستی یا خرابکارانه ممکن است غیر منتظره باشند. سازه های دیگر در برابر طوفان ها و بادهای شدید آسیب پذیر هستند. پس چگونه میتوانیم اطمینان حاصل کنیم که مجموعه‌های درب در جای خود باقی میمانند و در طول چنین رویدادی قابل اجرا هستند؟

 طبقه بندی و اندازه گیری مقاومت درب ضد انفجار

درب های ضد انفجار دارای درجه انفجار بر اساس میزان نیروی پوند بر اینچ مربع (psi) که می توانند تحمل کنند طبقه بندی می شوند. این درها معمولاً از فولاد ضخیم ساخته می شوند و ویژگی هایی دارند که به آنها اجازه می دهد در برابر psi بالای ناشی از حوادث انفجار مقاومت کنند.

بار فشاری که یک درب ضد انفجار می تواند تحمل کند بر حسب پوند بر اینچ مربع (PSI)، پوند بر فوت مربع (PSF) یا کیلو پاسکال (KPa) اندازه گیری می شود. دربها دارای درجه ضد انفجار اغلب در مکان‌هایی که رویدادهای انفجاری نگران‌ کننده هستند، مانند پایگاههای نظامی، ادارات دولتی و تأسیسات صنعتی استفاده میشوند.

• درب های دارای درجه ضد انفجار نیز بر اساس موارد زیر رتبه بندی می شوند:

مدت زمان انفجار، در میلی ثانیه اندازه گیری می شود

جهت انفجار، جهت بار انفجار نسبت به مجموعه در بازگشت، درصد فشار اولیه انفجار اولیه که به واحد مقاوم در برابر

انفجار منعکس می شود.

• در هنگام سفارش درب ضد انفجار باید به موارد زیر توجه کنید: 

• فشارهای بالای psi  ۲۵ ممکن است نیاز به طراحی سفارشی داشته باشند.
• برخی از درهای ضد انفجار مطابق با استانداردهای UFC طراحی شده اند و می توانند شامل اپراتورهای برق ویژه و سخت افزار FP/AT باشند.
• برخی از درب های ضد انفجار به گونه ای سفارشی ساخته می شوند که محدوده بار انفجاری کم تا بسیار زیاد را تحمل کنند.

 

نکات کلی در مورد درب ضد انفجار
درب ضد انفجار یکی از اصلی ترین عوامل ایمنی در صنایع و محیطهای خطرناک است. این دربها در صورت بروز انفجار، میتوانند از گسترش آتش، دود و فشار موج شوک جلوگیری کنند و به افراد زمان کافی برای خروج از محل را میدهند. در ادامه به بررسی درب ضد انفجار و اکسسوری‌های استاندارد آنها میپردازیم.
درب ضد انفجار فلزی: این نوع دربها از جنس فولاد ساخته میشوند و دارای قابلیت مقاومت در برابر فشار شوک و حرارت بالا هستند. درب ضد انفجار فلزی دارای شاسی کشی بسیار مستحکم بر حسب میزان شوک تعریف شده بر حسب پاسکال مورد نیاز محل نصب، لایه هایی از بتن و لایه های عایق حرارتی، لاستیک های بسیار خاص هوابندی و دود بندی با مقاومت بالا و عایق صوتی است که باعث میشود در صورت بروز انفجار، شوک وارده حاصل از انفجار، حرارت و صدا به سمت خارج منتقل نگردد. همچنین، این دربها دارای محافظت در برابر دود هستند و از نفوذ آن جلوگیری میکنند.
اکسسوری‌های استاندارد درب ضد انفجار: برای تضمین عملکرد صحیح درب ضد انفجار، استفاده از اکسسوری‌های استاندارد ضروری است. این اکسسوری‌ها شامل قفل های ضد انفجار، بستهای ضد انفجار، دستگیره پنیک ضد انفجار و محافظ های ضد انفجار میشوند. همچنین، استفاده از مواد عایق حرارتی و صوتی در قسمتهای لبه درب نیز برای جلوگیری از نفوذ حرارت و صدا مهم است.